BIBLIJNE
RZEKI - EUFRAT I TYGRYS
Miliony turystów przybywających do Turcji każdego roku, nie zdają sobie sprawy z tego, że ziemie znajdujące się na obecnym terytorium, jakby nie było, islamskiego państwa, były świadkiem wielu wydarzeń opisanych w Biblii.
Zaczynając od początku, czyli od pierwszej biblijnej Księgi Rodzaju można się dowiedzieć, że mające swój początek w Turcji, rzeki Eufrat i Tygrys wypływały z Edenu.
Z Edenu zaś wypływała rzeka, aby nawadniać ów ogród, i stamtąd się rozdzielała, dając początek czterem rzekom. Nazwa pierwszej - Piszon; jest to ta, która okrąża cały kraj Chawila, gdzie się znajduje złoto. A złoto owej krainy jest znakomite; tam jest także wonna żywica i kamień czerwony. Nazwa drugiej rzeki - Gichon; okrąża ona cały kraj - Kusz. Nazwa rzeki trzeciej - Chiddekel; płynie ona na wschód od Aszszuru. Rzeka czwarta - to Perat. (Rdz 2.10-14)
To właśnie te dwie ostatnie rzeki, Chiddekel - to Tygrys, a Perat to Eufrat.
Czy to oznacza, że....
Turcja leży w raju?
Obie rzeki
wypływają z gór położonych we wschodniej części Turcji. Tygrys ma swój
początek niedaleko miasta Elazığ. Przez 400 km płynie przez Turcję (m.in.
przez Diyarbakır),
następnie 44 km jest granicą turecko-syryjską i po przepłynięciu łącznie 1750 km
wpada do Zatoki Perskiej razem z Eufratem.
Eufrat zaczyna swój bieg od połączenia dwóch odnóg Eufratu Zachodniego i Eufratu Wschodniego w rejonie miasta Keban. Długość rzeki to około 2700 km, przepływa przez Turcję, Syrię i Irak kończąc swój bieg w Zatoce Perskiej wpływając tam łącznie z Tygrysem.
Górny bieg
tych rzek dzieli zaledwie 30 km.
Mezopotamia - ziemia między rzekami
Można
powiedzieć, że Eufrat i Tygrys przyczyniły się do rozwoju cywilizacji. Oto
pomiędzy tymi rzekami powstała starożytna kraina Mezopotamia, co można
przetłumaczyć jako "międzyrzecze", która powszechnie uważana jest za
kolebkę cywilizacji.
To ich
wylewanie, wiosną po roztopach śniegu, jesienią w porach deszczowych,
przyczyniły się do użyźnienia gleby. Przemieszczające się koczujące plemiona
trafiły w to miejsce około 8 tysięcy lat p.n.e., odkrywając rolnictwo, a przede
wszystkim uprawę pszenicy i jęczmienia i zaczęli gromadzić plony. To przyczyniło się do
prowadzenia trybu osiadłego. Po rolnictwie udomowiono zwierzęta roślinożerne,
które migrowały przez Mezopotamię, zaczęto ich hodowlę. To wszystko
przyspieszyło rozwój cywilizacji .
Wzrosła liczba ludności, powstawały nowe plemiona (rodziny). W okresach suszy odkryto system
nawadniania pól kanałami, a w porach deszczowych zaczęto budować zapory
chroniące przed zalewaniem upraw. Kiedy spiżarnie były pełne, rolnicy zaczęli
zajmować się innymi profesjami, jak np. garncarstwo, tkactwo itp., a to dalej
prowadziło do powstania struktur społecznych. Ktoś był przywódcą, ktoś
kapłanem, drugi był żołnierzem, inny chłopem. Zaludnienie wzrastało, zaczęto
budować miasta potem państwa. Rzeki stawały się naturalnymi granicami. To nad
Eufratem i Tygrysem zaistniał pierwszy (dotychczas znany) proces budowy cywilizacji, rozwoju rolnictwa z uprawami i hodowlą zwierząt, melioracji pól, urbanizacji i strukturyzacji społecznej.
Eufrat i Tygrys w Biblii
1. Po wspomnianej wyżej Księdze Rodzaju o rzekach mowa jest w Mądrości Syracha, porównując czym jest Prawo i Mądrość Boża.
Zalewa ono mądrością jak Piszon i jak
Tygrys w dniach nowych płodów; obficie napełnia rozumem jak Eufrat i jak Jordan
w czasie żniw (Syr 24.25-25)
2. W innych Księgach stanowią określenie geograficzne i polityczne, jak np.
Potomstwu twemu daję ten kraj, od
Rzeki Egipskiej aż do rzeki wielkiej, rzeki Eufrat (Rdz 15.18)
Ruszajcie, idźcie, ciągnijcie ku
górom Amorytów, do wszystkich pobliskich narodów [osiadłych] w Arabie, w
górach, w Szefeli, w Negebie, nad brzegiem morskim, w ziemi Kananejczyków i w
Libanie: aż po wielką rzekę Eufrat. (Pwt 1.7)
Jako wielkorządcę królewskiego od
rzeki Eufrat aż do granic Egiptu zostawił Lizjasza, (...) Wtedy
król zabrał drugą połowę swych wojsk, w roku sto czterdziestym
siódmym wyruszył z królewskiej swej stolicy, Antiochii, przeprawił się
przez rzekę Eufrat i przeszedł przez górne krainy. (1 Mch 3.32,37)
Granice wasze sięgać będą od pustyni
aż do Libanu, od rzeki Eufrat aż do Morza Zachodniego. (Pwt 11.24)
Wyruszyli przeciwko niemu wszyscy zamieszkujący okolice górskie, jak również wszyscy mieszkający nad Eufratem, Tygrysem i Hydaspem oraz na równinach podległych Ariochowi, królowi Elimajczyków (Jdt 1.6)
3. Księga Tobiasza opisuje drogę Tobiasza (syna) do Medii, skąd miał odebrać dług. Nad rzeką Tygrys złapał rybę, która wcześniej chciała odgryźć mu nogę. Tobiasz posilił się nią i zachował serce, wątrobę i żółć. W późniejszym etapie podróży pomogło mu to w wygnaniu demonów i w cudzie uzdrowienia ojca ze ślepoty.
I poszedł chłopiec, a razem z nim anioł, a także i pies wyszedł z nim i podróżował razem z nimi. Tak podróżowali obaj i zastała ich pierwsza noc, i przenocowali nad rzeką Tygrys. Chłopiec wszedł do rzeki Tygrys, aby umyć sobie nogi. Wtedy wynurzyła się z wody wielka ryba i chciała odgryźć nogę chłopca. Na to on krzyknął. (Tb 6.1-2)
4. Prorok Daniel miał jedną z wizji nad rzeką Tygrys, lecz w tym wypadku nie wiadomo, czy jest mowa o rzece Tygrys czy Eufrat, bo w Biblii powszechnie "wielką rzeką" określano Eufrat.
Dnia dwudziestego czwartego
pierwszego miesiąca, gdy znajdowałem się nad brzegiem Wielkiej Rzeki, <to
jest nad Tygrysem>, 5 podniosłem
oczy i patrzałem: Oto [stał] pewien człowiek ubrany w lniane szaty, a jego
biodra były przepasane czystym złotem (Dn.10.4-5)
5. Eufrat jest także rzeką Apokalipsy wg Św. Jana. Z niej to uwolniono złe duchy, które były w gotowości dowodzić konną jazdą zdolną do zabijania ludzi
Mówiący do szóstego anioła, który miał trąbę: «Uwolnij czterech aniołów, związanych nad wielką rzeką Eufratem!» ( Ap 9.14)
oraz
zapowiedź, że w Czasach Ostatecznych rzeka wyschnie, i przejdą przez nią bestia
i złe duchy
Armia babilońska szła wzdłuż rzeki Eufrat i gdy natrafiła na bród przekroczyła rzekę na wysokości Karkemisz i z wielką siłą uderzyła na miasto. Babilończycy dokonali takiego pogromu, że „żadnemu Egipcjaninowi nie udało się uciec”.
2 Krl 23.29 Za jego czasu faraon Neko, król egipski, wyruszył do króla asyryjskiego nad rzekę Eufrat. (2 Krl 23.29)
2. Krl 24.7 Król egipski już odtąd nie wychodził ze swego kraju, ponieważ król babiloński podbił wszystko, co należało do króla egipskiego, od Potoku Egipskiego aż do rzeki Eufratu. (2 Krl 24.7)
Miastu Karkemisz i bitwie poświęcony jest odrębny rozdział w książce "Biblijna Turcja" (mojego autorstwa, w przygotowaniu do druku)
Eufrat i Tygrys dzisiaj
W czasach starożytnych rzeki wykorzystywane były na potrzeby człowieka, przede wszystkim służyły do nawadniania pól i jako źródło wody pitnej. Wzdłuż tych rzek powstawały miasta. Teraz jest podobnie. Wzrost populacji na świecie zwiększył zapotrzebowanie na wodę i na energię, którą zaczęto pozyskiwać z nurtów tych rzek. Niestety powoduje to stałe napięcia pomiędzy nadrzecznymi państwami. Na Eufracie i Tygrysie realizowany jest program budowy 22 zapór wodnych i 19 hydroelektrowni na potrzeby gospodarki tureckiej. Stało się to zarzewiem sporu, tzw. "Konfliktu z Turcją o Wodę". Eufrat jest główną rzeką Syrii, z wód Tygrysu korzysta wiele milionów Irakijczyków. Wybudowane tamy nawadniając turecką równinę Harran zmniejszą ilość wód wpływających do sąsiadujących krajów. Do tego dochodzi zanieczyszczenie rzek. Popyt na wodę rośnie, a jej coraz bardziej ubywa. Konflikt uznany za polityczny rozstrzygany jest na międzynarodowej arenie, nie znalazł jeszcze porozumienia.
Eufrat i Tygrys nawadniały rajskie
ogrody, przyczyniły się do powstania i rozwoju cywilizacyjnego, były świadkami
wydarzeń historycznych i biblijnych, stały na granicach państw, jednoczyły i
dzieliły. I nieprzerwanie towarzyszą człowiekowi od milionów lat.
Na koniec zadajmy sobie pytanie
retoryczne: skoro Eufrat i Tygrys są rzekami wypływającymi z Edenu czy to
oznacza, że Turcja jest w raju?
W internecie znalazłam ciekawy film podróżników o rzece Eufrat, zobacz tu: EUPHRATES
Nie wontiwe pytanie retoryczne powinno być putaniem z konkretną odpowiedzią. Turcję jest w raju. Nie, raczej w Turcji jest Raj!
OdpowiedzUsuń